کد مطلب:190827 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:161
درس های این وصیت
1.احسان و تفضل مردم را نادیده نگیرید، بلكه متقابلا جواب دهید؛ این موضوع را خداوند متعال در قرآن مجید فرموده:
(هل جزاء الاحسان الا الاحسان ( [1] .
امام صادق علیه السلام در بیان آیه ی مذكور چنین می فرماید: این آیه، شامل كافر و مؤمن، یا خوب و بد - هر دو - می شود. اگر كسی به انسان احسانی نمود، باید جبران كرد، و این خود یك نوع سپاسگزاری است؛ چنان كه امام رضا علیه السلام می فرماید: «من لم یشكر المنعم من المخلوقین لم یشكر الله عزوجل» [2] .
2. فرمایش امام محمد باقر علیه السلام كه «هر كس كار خیر و خوبی انجام دهد، در حقیقت برای خود كرده است «، این درس را به ما می دهد كه نتیجه ی اعمال به خود انسان برمی گردد، و نیز انسان به واسطه ی
[ صفحه 71]
كار خیر و عمل صالح، خود را بیمه می كند؛ البته اثر وضعی هم در زندگی شخصی و اجتماعی انسان دارد، و نهایتا خداوند متعال پاداش و جزای خیر به او خواهد داد، و بهترین معامله را با او خواهد كرد.
در قرآن مجید آمده است:
(انی جزیتهم الیوم بما صبروا أنهم هم الفائزون) [3] .
من امروز آن ها را برای صبر و استقامتشان پاداش دادم، و آنان رستگار و پیروزند.
3. در قسمتی دیگر از این وصیت آمده است: بیش تر توجهت به كسانی باشد كه تو بر آن ها برتری داری و آن ها برای انجام كاری به تو مراجعه می كنند؛ سعی كن محروم برنگردند، و این خود یكی از اقسام شكرگزاری از نعمت های الهی است.
از این رو در حدیثی از امام صادق علیه السلام ذكر شده كه فرمود: برای تسكین خاطر و اندوه خود، همواره به كسی نظر كن كه نصیبش از نعمت های الهی كم تر از تو است، تا شكر نعمت ها را به جا آوری، و برای افزایش نعمت خداوند، شایسته باشی و استحقاق بیش تری برای عطایای الهی داشته باشی.
ابن وهب می گوید كه امام صادق علیه السلام فرمود: كسی كه سه كار انجام دهد، از سه موهبت محروم نخواهد شد:
1. كسی كه دعا كند، از استجابت آن بهره مند می گردد؛
2. كسی كه شكر كند، بر نعمتش افزوده می شود؛
[ صفحه 72]
3.كسی كه توكل كند، امورش سامان می یابد.
سپس، برای هر كدام از موارد فوق، به آیه ای از قرآن استدلال كرد و فرمود: آیا قرآن كتاب خداوند متعال را خوانده ای؟
كه در مورد اول فرماید:
(أدعونی استجب لكم) [4] .
مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت كنم.
و در مورد دوم می فرماید:
(لئن شكرتم لأزیدنكم) [5] .
اگر شاكر و سپاسگزار خدا باشید، قطعا بر نعمت شما می افزایم.
و در مورد سوم می فرماید:
(و من یتوكل علی الله فهو حسبه) [6] .
و هر كس بر خدا توكل كند، پس خدا او را كافی است و امرش را كفایت می كند [7] .
به این ترتیب، می بینیم امامان ما در وعظ و ارشاد مردم از آیات قرآن بهره می گرفتند، و گاه - مثل حدیث فوق - آیات قرآن را ذكر می كردند، كه گفتارشان با كلام خدا آمیخته باشد و در نتیجه بهتر اثر كند.
[ صفحه 73]
(هل جزاء الاحسان الا الاحسان ( [1] .
امام صادق علیه السلام در بیان آیه ی مذكور چنین می فرماید: این آیه، شامل كافر و مؤمن، یا خوب و بد - هر دو - می شود. اگر كسی به انسان احسانی نمود، باید جبران كرد، و این خود یك نوع سپاسگزاری است؛ چنان كه امام رضا علیه السلام می فرماید: «من لم یشكر المنعم من المخلوقین لم یشكر الله عزوجل» [2] .
2. فرمایش امام محمد باقر علیه السلام كه «هر كس كار خیر و خوبی انجام دهد، در حقیقت برای خود كرده است «، این درس را به ما می دهد كه نتیجه ی اعمال به خود انسان برمی گردد، و نیز انسان به واسطه ی
[ صفحه 71]
كار خیر و عمل صالح، خود را بیمه می كند؛ البته اثر وضعی هم در زندگی شخصی و اجتماعی انسان دارد، و نهایتا خداوند متعال پاداش و جزای خیر به او خواهد داد، و بهترین معامله را با او خواهد كرد.
در قرآن مجید آمده است:
(انی جزیتهم الیوم بما صبروا أنهم هم الفائزون) [3] .
من امروز آن ها را برای صبر و استقامتشان پاداش دادم، و آنان رستگار و پیروزند.
3. در قسمتی دیگر از این وصیت آمده است: بیش تر توجهت به كسانی باشد كه تو بر آن ها برتری داری و آن ها برای انجام كاری به تو مراجعه می كنند؛ سعی كن محروم برنگردند، و این خود یكی از اقسام شكرگزاری از نعمت های الهی است.
از این رو در حدیثی از امام صادق علیه السلام ذكر شده كه فرمود: برای تسكین خاطر و اندوه خود، همواره به كسی نظر كن كه نصیبش از نعمت های الهی كم تر از تو است، تا شكر نعمت ها را به جا آوری، و برای افزایش نعمت خداوند، شایسته باشی و استحقاق بیش تری برای عطایای الهی داشته باشی.
ابن وهب می گوید كه امام صادق علیه السلام فرمود: كسی كه سه كار انجام دهد، از سه موهبت محروم نخواهد شد:
1. كسی كه دعا كند، از استجابت آن بهره مند می گردد؛
2. كسی كه شكر كند، بر نعمتش افزوده می شود؛
[ صفحه 72]
3.كسی كه توكل كند، امورش سامان می یابد.
سپس، برای هر كدام از موارد فوق، به آیه ای از قرآن استدلال كرد و فرمود: آیا قرآن كتاب خداوند متعال را خوانده ای؟
كه در مورد اول فرماید:
(أدعونی استجب لكم) [4] .
مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت كنم.
و در مورد دوم می فرماید:
(لئن شكرتم لأزیدنكم) [5] .
اگر شاكر و سپاسگزار خدا باشید، قطعا بر نعمت شما می افزایم.
و در مورد سوم می فرماید:
(و من یتوكل علی الله فهو حسبه) [6] .
و هر كس بر خدا توكل كند، پس خدا او را كافی است و امرش را كفایت می كند [7] .
به این ترتیب، می بینیم امامان ما در وعظ و ارشاد مردم از آیات قرآن بهره می گرفتند، و گاه - مثل حدیث فوق - آیات قرآن را ذكر می كردند، كه گفتارشان با كلام خدا آمیخته باشد و در نتیجه بهتر اثر كند.
[ صفحه 73]
[1] الرحمن، 60.
[2] عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج 2، ص 27، ح 3، باب 31.
[3] مؤمنون، 111.
[4] مؤمن، 60.
[5] ابراهيم، 7.
[6] طلاق، 3.
[7] كافي، ج 2، ص 65، ح 6، باب التفويض الي الله و التوكل عليه؛ وسائل الشيعه، ج 11، ص 167، ح 20310.